Eşîra Hevêdî, ku yek ji eşîrên herî kevin ên Tirkiyeyê ye, bi civîneke destpêkê li Dîyarbekirê pêvajoya damezrandina komeleyekê da destpêkirin. Di çalakiyê de, ku beşdariyeke mezin hebû, nûnerên gelek partîyên sîyasî, rêxistinên civaka sivîl û endamên eşîrê hebûn.

Civîn bi xwendina Quranê dest pê kir. Piştî vê yekê, pêşandaneke slaytê ku dîrok û avahiya civakî ya eşîra Hevêdî vedibêje, hate pêşkêş kirin. Seyda Molla Musa Kılıç, Serokê Komeleya Hevêdî, axaftina vekirinê û pêşwaziyê kir.

"Eşîrên Hevêdî di nav eşîrên herî damezrandî yên herêmê de ne."

Kılıç, diyar kir ku li gorî çavkaniyên dîrokî, kokên eşîra Hevêdî di dewleta Merwaniyan de ne, û got, "Armancên me yên bingehîn ew e ku em li gorî biratî û nirxên gerdûnî yên mirovî bibin yek, pirsgirêkên berê bi dilovanî û edaletê çareser bikin, û ji kesên ku di zanist, çand û perwerdehiyê de perwerde bûne sûd werbigirin da ku beşdarî civakê bibin. Eşîra Hevêdî yek ji civakên herî damezrandî yên herêmê ye, ku pabendê adet, kevneşopî û urf û adetên xwe ye."

Ev eşîr, ku ji çand û dîroka xwe hêz distîne, li herêma xwe her tim rêz û qîmet dîtiye. Li gorî çavkaniyên dîrokî, eşîra Hevêdî, ku stûna dewleta Merwaniyan pêk aniye, di serkeftina 1071an a li Melezgirtê de 10,000-15,000 leşker şandine piştgiriya Sultan Alp Arslan, yek ji eşîrên sereke yên Kurd e ku li seranserê erdnîgariyeke fireh a Tirkiye û Rojhilata Navîn hebûne. Bi nifûsa nêzîkî 3-4 mîlyonî, Hevêdî li navçeya Pasûrê ya Dîyarbekirê, welatê wan ê resen û paytexta wan, ji bilî mezrayan, 33 gund hene, û her weha gundên li Mêrdîn, Semsûr, Meletî, Mûş, Agirî, Wan, Sêrt, Bedlîs û wîlayetên din hene.

"Em ê yekîtî û hevgirtina xwe xurt bikin."

Kılıç diyar kir ku ew armanc dikin ku bi komeleya ku wan ava kiriye yekîtî û hevgirtina endamên eşîrê bêtir xurt bikin. Wî got, "Wekî xizmên eşîrê, em armanc dikin ku bi riya medyaya civakî û amûrên din ên ragihandinê bi hêsanî bigihîjin hev, di êş û şahiyên xwe de bi hev re bin, û yekîtî û hevgirtina xwe xurt bikin. Em ê bi biryardarî ji bo vê armancê bixebitin û nirxên ku rabirdûya me ji me re hiştiye biparêzin."