İdam edilişinin yıldönümünde Kürd âlim ve lider Qazî Muhammed

İdam edilişinin yıldönümünde Kürd âlim ve lider Qazî Muhammed

​Mahabad Kürd Cumhuriyeti’nin kurucusu Qazî Muhammed, idam edilişinin 74'üncü yıldönümünde yâd ediliyor.

İran Kürdistan'ında 1946 yılında kurulan ve 1947 yılında yıkılan Mahabat Kürd Cumhuriyeti'nin kurucusu Qazî Muhammed, idam edilişin 74'üncü yıldönümünde yâd ediliyor.

Müslüman Kürd halkının önde gelen liderlerinden olan Qazî Muhammed, İslam ümmetinin yetiştirdiği önemli âlim, mütefekkir, siyasetçi ve halk önderlerinden biriydi.

Mahabad'ın önde gelen eşraflarından olan Kadı Ali'nin oğlu olan Qazî Muhammed küçük yaşlarından itibaren İslami ilimlerle hemhal olmuştu. Qazî Muhammed, Debokrî aşiretinin nüfuzlu ailelerindendi

İlminin yanı sıra liderlik vasfına da sahipti

İlk olarak babasından ve ‘Kutabhane' denilen İslam ilimlerinin öğretildiği okulda tedrisat görmüştür. Kadı Ailesi, Mahabad ve çevresinin dindar ve ilim sahibi ailesi olduğu kadar gösterdikleri cesaret ve fedakârlıkla da meşhurdu. Qazî Muhammed, İslami ilimlerin yanı sıra Arapça, Farsça, Türkçe, İngilizce ve Rusça da biliyordu. Nakşibendi tarikatı mensubuydu. Toplumsal ve ekonomik konularda liderlik vasıflarına sahipti. Babasının vefatından sonra 1930'lu yıllarda Mahabad Bölgesi'nin Qazîlik (şer'i işlere bakan hâkim-kadı) makamına geçmişti. Qazî Muhammed, taşıdığı üstün nitelikleriyle kısa sürede Komala'nın başına geçti.

"Kürdistan'ın çok sayıdaki doğal kaynakları halkın maddi ve manevi refahını sağlamak için kullanılmalı"

Qazî Muhammed, Komala Jiwanewey Kürdistan'ı feshederek, o günün şartlarına daha uygun olan Kürdistan Demokrat Partisi'ni kurdu. 1945 yılının aralık ayında parti kurultayı, "İran'daki Kürd halkı yerel yönetim serbestliğine sahip olmalı, kendi kendini yönetmeli, İran sınırları içinde özerkliğe sahip olmalı, Kürdçe resmi dilin yanı sıra idari işler ve eğitim-öğretimde kullanılmalı, Kürdistan'da ayrı bir anayasa kabul edilmeli ve herkesin geleceği garanti altına alınmalı, Kürdistan'ın çok sayıdaki doğal kaynakları halkın maddi ve manevi refahını sağlamak için kullanılmalı."  şeklinde kararlar aldı.

Şartlar olgunlaşınca 22 Ocak 1946'da Mahabad'ın Çarçıra Meydanı'nda kitlesel bir katılımla Cumhuriyet ilan edildi. 13 bakanın, 30 milletvekilinin olduğu milli bir meclis kuruldu, Qazî Muhammed cumhurbaşkanı seçildi. Mahabad Kürd Cumhuriyeti sınırlarına, Mahabad (başkent), Uşnu, Miandoap, Serdest, Bane, Saqiz, Senendec şehirleri dâhil edildi.

"Allah'ım, şahitsin ki bu millete hizmet etmekle hiçbir şey esirgemedim ve endişem olmadı"

Ardından parlamento yemin töreninde bir konuşma yapan Cumhurbaşkanı Qazî Muhammed, ardından şu duayı yapar: "Allah'ım, sen şahitsin ki senin yolunda elimden gelen her şeyi yapmışım. Allah'ım, şahitsin ki bu millete hizmet etmekle hiçbir şey esirgemedim ve endişem olmadı. Bu dünyada ve kıyamette mazlumların intikamını zalimlerden al, benim bildiğim kadarıyla bu hep böyledir. Her şeyden haberdar olan Allah'ım, bütün mazlumları ve Kürd milletini de zalimlerin boyunduruğundan kurtar."

Şah rejimi Mahabad Kürd Cumhuriyeti’ni yıktı

Qazî Muhammed'in kurduğu devlet, daha bir yıl geçmeden 11 aylık gibi kısa bir süre içinde 17 Aralık'ta, Şah rejimi ordusunun Mahabad'a girmesiyle yıkıldı. 31 Mart 1947'de Cumhurbaşkanı Qazî Muhammed, Başbakan Hecî Baba Şex ve Savunma Bakanı Muhammed Hüseyin Han Seyfi Qazî, Cumhuriyetinin kurulduğu yer olan Çarçıra Meydanı'nda asılarak idam edildi.

Vasiyeti: "Umut ederim ki bizim ölümümüzden ders ve ibret alırsınız"

İdam kararı açıklandıktan sonra Qazî Muhammed, kâğıt ve kalem alarak son vasiyetini yazdı. İran arşivlerinde saklanan ve daha sonra açığa çıkan vasiyet şöyledir:

"Allah'ın adıyla,

Kürd milletine ve değerli kardeşlerime! Hakları gasp edilen kardeşlerim! Zulme maruz kalan milletim! Ben yaşamımın son anlarında sizlere birkaç öğütte bulunmak istiyorum: Allah'ın hatırı için artık birbirinize düşmanlık yapmayınız, birbirinizi koruyun, birbirinize yardımcı olun. Zulme ve zorba düşmana karşı koyun, kendinizi düşmana satmayın. Düşman kendi işini size gördürünceye kadar size katlanır fakat şunu biliniz ki hiçbir zaman size acımaz ve güvenmez.

Kürd Milleti! Yeryüzünde diğer milletlerden hiçbir şeyiniz eksik değildir; belki yiğitlikte, beceride ve gayret göstermede kurtulmuş olan diğer birçok milletten de ilerdesiniz. Zorba düşmanların ellerinden kurtulan milletler de sizin gibidir; fakat kendi birliğini oluşturanlar kurtuldular.

Siz de yeryüzünde diğer milletler gibi artık esaret altında kalmayın ancak birlik ile kıskanmadan, kendini düşmana satmadan ve tahammülle milletimiz kurtulabilir.

Kardeşlerim! Kürd düşmanları hangi renkten ve hangi ulustan olurlarsa olsunlar her zaman düşmandır, acımasızdır, vicdansızdır, kendi elinizle sizi öldürecektir. Onursuzlaştırıp, yalan ve hilekârlıkla sizi kandırıp birbirinize düşürecektir.

Ben sizin küçük bir kardeşiniz olarak, Allah yolunda ve Allah hatırı için size diyorum; birlik olun ve hiçbir zaman birbirinizi yalnız bırakmayın. Umut ederim ki bizim ölümümüzden ders ve ibret alırsınız.

Kürd milletine sadık olanlar! Size diğer bir vasiyetim şudur ki Kürd milletinin bağımsızlığı için ne yapıyorsanız Yüce Allah'tan dileyin ki size yardımcı olsun. Ben çok iyi inanıyorum ki Yüce Allah size yardımcı olacaktır ve başarılı olacaksınız. 'Sen niye başarmadın?' diye sorabilirsiniz. Size vereceğim cevapta diyorum: O Yüce Allah'ın adına ben başardım, kendi halkının kurtuluşu yolunda başını, canını ve malını kurban etmekten daha büyük bir başarı var mıdır? İnanın ki eğer ölüm, Allah ve onun peygamberi yolunda ulusum ve halkım içinse ve yüz akıyla ölüyorsam bu ölüm benim için bir başarıdır.

Sizden biri büyük bir sorumluluk üstlendiği ve büyük bir yükü omuzlayıp götürdüğü zaman, o işi bildiğini ve göreve karşı büyük bir sorumluluk altına girdiğini bilerek, tahammülsüz olmasın. Çok iyi bil ki senin Kürd kardeşin, kindar ve kötü kalpli düşmandan daha iyidir.

Birlik ve beraberliği savunun, kötü işler yapmayın, özellikle sorumluluk ve hizmette birbirinizi kıskanmayın.

Düşmanın tuzaklarına daha az düşmek için okuyun, bilginizi geliştirin.

Bu dünyada birkaç günlük değersiz yaşam için kendinizi düşmanınıza satmayın.

Esaretten kurtulana kadar mücadeleden ve çalışmadan vazgeçmeyin. Dünya malı hiçbir şeydir. Eğer devletiniz olursa özgür olursanız o zaman her şeye; mal, vatan, toprak, namus ve mülke sahip olursunuz.

Birbirinize karşı zulüm ve zorbalık yapmayın. Çünkü Allah zalimleri çok çabuk ortadan kaldırır. Bu Allah'ın sözüdür: Zalimler yenilecektir, Allah on(lar)dan zulmüne karşılık intikamını alacaktır.

İşte ben Allah'ın rızasıyla almış olduğum sorumluktan dolayı size bu nasihatleri yaptım. Umut ederim ki nasihatlerimi dinlersiniz ve bunlar size ibret olur. Yüce Allah'tan umut ederim ki düşmanlarınızı yenersiniz."


İdam edilişinin yıldönümünde Kürd âlim ve lider Qazî Muhammed

İdam edilişinin yıldönümünde Kürd âlim ve lider Qazî Muhammed

İdam edilişinin yıldönümünde Kürd âlim ve lider Qazî Muhammed

İdam edilişinin yıldönümünde Kürd âlim ve lider Qazî Muhammed

İdam edilişinin yıldönümünde Kürd âlim ve lider Qazî Muhammed

İdam edilişinin yıldönümünde Kürd âlim ve lider Qazî Muhammed

İdam edilişinin yıldönümünde Kürd âlim ve lider Qazî Muhammed

Kaynak:Haber Kaynağı

HABERE YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.