John Kerry 5 hafta içinde iki defa Türkiye’yi ziyaret etti. Ankara’da temaslarda bulunan Kerry’nin Türkiye ziyaretlerinin kodları çözüldü. ABD tarafından terör örgütü olarak nitelenen Hamas, İsrail’i tanımadığı için masaya oturmuyor. Direnişin simgesi olan HAMAS’ın bu tutumu İsrail’in meşruiyeti için en büyük tehlike. Bu yüzden ABD, Türkiye’den Hamas’ı ikna etmesini istiyor. Türkiye verilen görev şu: Hamas şiddeti kınasın, direnişe son versin, İsrail’in varlığını kabul etsin, el sıkışmak için masaya otursun.
Herşey yavaş yavaş ortaya çıkıyor. Son aylarda yaşanan ani gelişmelerin nedeni, Kerry’nin Türkiye beş hafta içinde yaptığı iki ziyaretle anlaşıldı. Kerry daha Türkiye’ye gelemden ABD yayımlanan gazete ve dergilerde ziyaretin İsrail için yapıldığı belirtilmişti. Yaşanan gelişmelerde bu iddiaları doğruladı.
Türkiye İsrail için devrede
20 Martta İsrail’i ziyaret eden Obama, telefon diplomasisiyle, Türkiye ve İsrail ilişkilerinde yeni bir süreç başlattı. Özür diplomasisiyle göz boyayan İsrail, Filistin’de yaptığı katliamlara devam ederken Türkiye’ye öne sürülen şartlara ilişkin söz vermedik açıklaması yaptı. Türkiye tek taraflı olarak ‘bayrakları suya indirirken’ İsrail bildiğini okumaya devam etti. Şimdi de ABD’de İsrail’in güvenliği ve varlığını teminatı için Türkiye’den Hamas’ı ikan etmesini istiyor. Geçtiğimiz hafta sonu Dışişleri Bakanı Ahmed Davutoğlu ile ABD Dışişleri Bakanı Kerry arasında yapılan görüşmelerin ağırlıklı gündem maddesi de Hamas’tı.
Obama’nın çabasına vurgu
Davutoğlu, Çırağan Sarayı’ndaki heyetler arası görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında Kerry’nin son Ankara ziyaretinde bütün bölgesel konuları kapsamlı şekilde ele aldıklarını, daha sonra telefon temaslarıyla bu konularda önemli mesafeler katedildiğini söyledi. Davutoğlu, Türkiye-İsrail ilişkileri konusunda, Kerry ve ABD Başkanı Barack Obama’nın katkılarıyla elde edilen sonucun, bunların göstergesi olduğunu ifade etti. Davudoğlu’nun bu açıklaması ABD’nin son aylarda yürüttüğü diploması atağının kim için olduğunu da ortaya çıkardı. Kerry’nin “Türkiye Ortadoğu barış sürecinde kilit rol oynayabilir. Özellikle Hamas ile El Fetih arasındaki sıkıntıların giderilmesi sürecin sürerliliği bakımından çok önemli. Aynı şekilde bölgeyi çok iyi bilen Türkiye’nin İsrail ile de bu konuyu görüşmesi de çözümün daha sağlam olmasını sağlar” ifadeleri oynanan tiyatroyu gözler önüne serdi.
İhale Türkiye’ye verildi
Bütün değerlendirmeler Hamas’ı ikna görevinin Türkiye’ye verildiği yönünde. Middle East Online, İsrail-Filistin barış görüşmelerine Hamas’ın da dahil edilmesi rolünün Türkiye’ye verildiğini öne sürdü. Site hafta sonunda Brookings Enstitüsü’nde bir araya gelen uzmanların, İsrail ve Filistin’de yaşananları masaya yatırdığını ifade etti. Hamas’ı 1997’den itibaren terör örgütü olarak gören Amerika, Hamas’la doğrudan müzakereye girmeye karşı çıkıyor. İsrail’in Washington Eski Büyükelçisi ve Tel Aviv Üniversitesi’nde profesör olan Itamar Rabinovich, Hamas’la Amerika arasındaki temasın, başka ülkeler aracılığıyla gerçekleşmesinin daha iyi olacağını düşünüyor. Middle East Online’ın haberine göre bu rol, ABD Başkanı Barack Obama sayesinde 2010 yılındaki Mavi Marmara saldırısı sonrasında İsrail’le ilişkileri düzelen Türkiye’ye verildi. ABD eski Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’da daha önce yaptığı açıklamlarda ‘Hamas’ın şiddeti sonlandırması için’ Türkiye ve Katar gibi ülkelerin devreye girmesi gerektiğini söylemişti.
İran’ı yalnızlaştırmak Rusya’yı engellemek
ABD İsrail ve Filistin görüşmelerine yeniden başlatarak sorunun İsrail’den yana çözümü için bastırıyor. Bunun içinde Hamas ve Müslüman Kardeşlerle arası iyi olan Türkiye’yi işin içine sokuyor. ABD için İsrail ve Türkiye’nin ortak hareket etmesi önemli. Obama’nın diplomatik çabası bunun içindi. ABD Hamas ve Müslüman Kardeşleri Türkiye ile birlikte kendi çizgisine çekmek istiyor. Böylelikle İran daha da yalnızlaşacak, Rusya ve Çin’in karşısına da ABD’nin dizayn ettiği bir blokla çıkılacak. (Milli Gazete)