Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Makina Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı İbrahim Mart, karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı önlemleri ve zehirlenmelerde ki son durumu paylaştı.

MMO Bursa Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Mart tarafından, kış mevsimi ile birlikte yurdun çeşitli illerinde yaşanan karbonmonoksit zehirlenmeleri de artış gösterdiğini söyledi.

Mart, son günlerde yaşanan lodos, yakma ve baca sistemlerindeki olumsuzluklar nedeniyle 2017 yılının ilk 11 gününde; Sivas’da 69, Konya Meram’da 4, Konya Karatay’da 2, Samsun Bafra’da bir, Samsun Çarşamba’da 5, Sakarya Erenler’de 4, Kastamonu’da 4, Elazığ Karakoçan’da 2, Ardahan’da 2, Osmaniye Düziçi’nde bir, Adana’da bir, Çankırı’da bir, Tekirdağ Çerkezköy’de bir, Rize’de bir, Niğde’de bir, Bursa Kestel’de bir, İzmir Beydağı’nda 2, Kırşehir Karaman’da bir ve Eskişehir’de bir kişi olmak üzere toplam 131 kişinin karbonmonoksit gazından zehirlenerek hastaneye kaldırıldığı ve zehirlenenlerden 20 kişinin de hayatını kaybettiği verilerini de paylaştı.

2016 yılında ise toplamda bin 271 kişi karbonmonoksit gazından zehirlendiği, zehirlenenlerden 163 kişi hayatını kaybettiği bilgilerini veren, Mart, “İki yıllık süreçte bu zehirlenme ve ölümlerden pek de ders ve önlem alınmadığını görmekteyiz, zehirlenme ve ölümün nedeni mangaldan, sobadan, bacadan ya da şofbenden sızan karbonmonoksit gazı” dedi.

“Bu durum ülkemize yakışmıyor”

Her yıl benzer zehirlenme ve buna bağlı ölümlerin meydana geldiğini; yine Bursa'da özellikle şiddetli lodoslu havalarda, yüzlerce vatandaşın hastanelere kaldırıldığını belirten Mart, “Öncelikle bu durumun kabul edilebilir olmadığını, ülkemize ve kentimize yakışmadığını bir kez daha vurguluyoruz” ifadelerini kullandı.

Başıca sebepler; Bilgisizlik, ihmal ve denetimsizlik…

Mart, bilgisizlik, ihmal ve denetimsizlik yüzünden yaşanan karbonmonoksit zehirlenmeleri konusunda öneri ve uyarıları da bulundu.

Karbonmonoksitin kokusuz, renksiz, tatsız bir gaz ve özellikle uykudayken fark edilmesi oldukça güç olduğunu söyleyen Mart, “Bu nedenle zehirlenme tehlikesine karşı vatandaşlarımızın belli bir bilinçle hareket etmesi ve gerekli önlemleri alması büyük önem taşımaktadır. Vatandaşlarımızın alacağı önlemlerin yanı sıra konuyla ilgili denetimlerin aksatılmaması ve düzenli aralıklarla tekrarlanması, zehirlenmelerin önüne geçebilecek en önemli unsurdur." şeklinde konuştu.

“Lodoslu havalarda soba, şofben ve kombilerden dolayı karbonmonoksit zehirlenmeleri yaşanıyor”

Bursa'da özellikle lodoslu havalarda soba, şofben ve kombilerden dolayı karbonmonoksit zehirlenmeleri yaşandığına dikkat çeken Mart, bu nedenle çok sayıda insanın hayatını kaybettiğini belirtti.

Özellikle lodoslu havalarda yaşanabilecek karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı soba yakılmaması konusunda uyarılarda bulunan Mart, “Soba, şofben, kombilerin yanlış kurulumu ve yakılması, baca temizliğinin yaptırılmaması, kalitesiz ve standartlara uygun olmayan yakıt kullanılması, soba-baca ve şofben-baca bağlantılarının yanlış yapılması, bacalar ile soba ve şofben cihazlarının standartlara uygun olmaması veya yanlış montajı nedeniyle özellikle sonbahar ve kış aylarında karbonmonoksit zehirlenmeleri artmaktadır.”diye konuştu.

Mart, bu zehirlenmelerin önüne geçmek için önlemleri şu şekilde sıraladı:

Bacalar standartlara uygun yaptırılmalı, baca çekişini arttırmak için baca yalıtımı yaptırılmalıdır.

Pencere veya duvar delinerek yapılan bacada, delinen kısımda sızdırmazlık sağlanmasına mutlaka dikkat edilmelidir.

Baca ve duman gazı boru birleşim noktalarında, baca gazı sızdırmazlık izolasyonuna özellikle dikkat edilmelidir.

Soba yakmaya başlamadan önceki aylarda baca bakımları mutlaka yaptırılmalı ve bu bakımlar düzenli olarak tekrarlanmalıdır.

Soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalıdır. Böylece soba içinde ortaya çıkan zehirli gazlar, baca aracılığıyla sobayı terk ederler.

LPG kullanılan bacalı cihazlar, banyolardan çıkartılarak uygun bir bacaya bağlanmalıdır.

Baca gazı algılama cihazlarının kullanılması, var olanların da çalışır durumda olduğunun kontrol edilmesi gerekmektedir.

Yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt beslemesi yapılmamalıdır.

Isıtma cihazları, uyunan mahallerde olmamalıdır.

Doğalgazın tahliyesi ve iç ortamda oksijen miktarının arttırılması için doğalgaz kullanılan cihazların bulunduğu mekanlarda kullanılan ve hayat kurtaran havalandırma menfezleri, “soğuk geliyor” diyerek kağıtla vb. malzemelerle kapatılmamalıdır.

Doğalgaz kapalı mekanlarda yüzde 5-15 aralığında, en ufak bir kıvılcımla patlayabilmektedir. Bu nedenle yine havalandırma menfezleri kapatılmamalıdır. Doğalgaz kokusu duyulduğunda, elektrik düğmeleri açılmamalı veya kapatılmamalı, pencereler açılarak havalandırma sağlanmalı ve hemen ilgili gaz kuruluşuna haber verilmelidir.

Doğalgaz tesisatlarında, ilgili gaz kuruluşunun onayı olmadan herhangi bir işlem yapılmamalıdır. Bu kapsamda, bu tesisatların her 5 yılda bir kez ilgili gaz dağıtım şirketlerince denetlenmesi gerektiğini vurguluyoruz.

Karbonmonoksit zehirlenmesi acil tedavi gerektiren bir zehirlenmedir. Karbonmonoksit sonucu zehirlenmeler başta olmak üzere ev kazaları 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu içine dahil edilmelidir.  (Zeki Aras –İLKHA)