Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütünün başını çektiği silahlı gruplar, ele geçirdikleri bölgelerle Irak ve Suriye arasındaki sınırı de facto olarak (fiilen) ortadan kaldırdı. Irak ile Suriye arasında halihazırda 4 sınır kapısı bulunuyor. Velid Kapısı, Irak ordusunca Peşhabur ve Yağrubiye kapıları ise Kürt yönetimine bağlı peşmergenin kontrolünde. Kaim Sınır Kapısı ise IŞİD'in elinde. Örgüt bu kapının Suriye tarafındaki Ebu Kemal Kapısı'nı da kontrolünde bulunduruyor.

İKİ ÜLKE ARASINDA DİREK BAĞLANTI

Fırat ve Dicle nehirleri çevresinde etkinliğini artıran örgüt, Kaim Sınır Kapısı'yla Suriye ile Irak arasında direkt bağlantı yolu sağlamış oldu. Örgüt, Suriye'deki Rakka kentinden, Irak'ın Ramadi kentine kadar olan petrol sahalarını kontrolüne almış durumda. Suriye'de Mumbuc, petrol bölgesi Rakka ve Irak sınırına yakın Deyrez-Zor kentleri örgütün kontrolünde. Irak'ta ise Sünni Arap bölgelerinin önemli kısmı IŞİD'in denetimine geçmiş durumda.

SİLAH VE MİLİTAN GEÇİŞİ

Irak'ta Anbar eyaletinin Felluce ve Ramadi kentleriyle ülkenin en büyük ikinci kenti Musul, Beyci Rafinerisi'nin bulunduğu Tikrit ve Telafer ile Selahaddin ve Diyala'nın bazı bölgeleri IŞİD'in hakimiyetinde. Irak'ta 6 Suriye'de ise 5 bin silahlı gücü bulunan IŞİD, Musul'u alırken Suriye'den getirdiği militan, silah ve mühimmattan faydalandı. Irak ordusunun çekilmesinden sonra ele geçirdiği ağır silah ve füzelerin bir kısmını ise Suriye'ye taşıyarak Türkiye sınırındaki Cerablus kasabasında Kürtlerin silahlı gücü YPG'ye karşı kullandı.

11 bin militan

IŞİD'in Irak'ta 6 Suriye'de ise 5 bin militanı olduğu belirtiliyor. Silahlı örgüt, Irak, Suriye, Filistin ve Ürdün topraklarını içine alan bölgede bir devlet kurmak istiyor. Örgüt 2004 yılında Irak'ta kuruldu.

Büyüklerin savaşma riski

Selahaddin Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü'nden Prof. Dr. Kamuran Mentik, 'Irak- Suriye sınırı pratik olarak ortadan kalktı. Ortadoğu'daki sınırlar kalkıyor. Bu da bölgede büyük güçlerin savaşına yol açabilir. Umarım bu, gerçekleşmez' dedi. Türkiye ve İran'ın bölgesel, Rusya ve ABD'nin ise dünya güçleri olarak sorumlu bir pozisyon alması gerektiğini kaydeden Mentik, 'Siyasi çözüm, değişen haritalara göre hareket edilmesidir. Tarihi olanın değil, mevcut haritalar göz önünde bulundurularak başlatılacak siyasi çözüm arayışları sonuç verecektir' diye konuştu.

El Ömer de IŞİD'in elinde

Irak'taki ilerleyişini sürdüren IŞİD militanları, Suriye'de petrol bölgesi Rakka ve Deyr ez Zor'un yanı sıra bu kez Irak sınırındaki El Ömer petrol yatağının kontrolünü de ele geçirdi. İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, geçtiğimiz yıl Nusra Cephesi'nin kontrol altına aldığı El Ömer petrol bölgesinin denetimini 'tek kurşun atmadan' bıraktığını ve sahanın hakimiyetinin IŞİD militanlarının eline geçtiğini duyurdu. Bölgede günde 35 bin varil petrol üretildiği belirtiliyor. Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ve Nusra Cephesi'ne bağlı birliklerin Deyr ez-Zor kırsalından çekildiği bildirilirken, bazı mıhalif silahlı grupların ise IŞİD'e katıldığı iddia ediliyor.

Kürtlerden Maliki'ye iki şart

Irak'ta Kürtler Başbakan Nuri Maliki'nin kuracağı yeni hükümette şartlı yer almayı planlıyor. Bu şartlar, Kürt bölgesine daha fazla özerklik tanınması ve Kerkük'ün Kürt kontrolünde kalması. Bu arada Washington'da temaslarda bulunan Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanlık Divanı Başkanı Fuad Hüseyin, ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden ile görüştü. Görüşmede, yeni hükümet ve IŞİD kriziyle birlikte Kürtlerin talepleri ele alındı.

Örgüt pasaport bastırdı

Musul, Tikrit ve El Ambar kentlerini kontrol altına tutan IŞİD, geçtiğimiz hafta ilan ettiği hilafet devletinin ardından dün de resmi pasaportunu bastırdı. Irak hükümetinin 2011'de Musul kentine kurdurduğu pasaport ve nüfus işlem merkezindeki çalışanlara işbaşı yaptıran IŞİD, 'devletleşme' adına bir adım daha atarak pasaport bastı. İlk aşamada ellerinde hazır bulunan 11 bin kişiye verilecek pasaportların ardından IŞİD'in önümüzdeki hafta da nüfus cüzdanları ile ilgili çalışmaları başlatacağı dile getirildi.Pasaportun üstünde IŞİD'in bayrağındaki sembollerin yanı sıra üst tarafında 'İslam Devleti' ibaresi bulunuyor.

Irak 41 milyar dolarını alamıyor

Irak, anlaşmanın gereğini yerine getirmediği gerekçesiyle, savaş uçağı ve silah alımları için ödediği parayı ABD'den geri almaya çalışıyor. Irak Parlamentosu Güvenlik ve Savunma Kurulu üyesi Hakim ez-Zamili, 'F16 savaş uçağı ihalesi ve silah alımı için ABD'ye ödenen 41 milyar doları aşkın paranın iadesi için çaba sarfediliyor' dedi. 'ABD Irak'a terörle mücadelede kullanılacak olan F-16 savaş uçakları, Apache tipi helikopterler ve farklı silahları kasten zamanında teslim etmedi' iddiasında bulunan Zamili, ABD'nin para aldığı halde gereğini yerine getirmediğini söyledi. Irak, ABD ile Kasım 2008'de yapılan antlaşma çerçevesinde 18 F-16 jeti ve 24 Apache helikopteri alacaktı.

Yeni Şafak