Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 9 Ağustos’ta St. Petersburg’da bir araya gelecek. Uçak krizinden sonra yaklaşık bir yıldır askıya alınan ilişkiler 15 Temmuz öncesi yeniden canlandırılmıştı. Bu yeni dönemde Erdoğan ve Putin’in, geniş kapsamlı ekonomik işbirliği ve Suriye’nin geleceği konusunda ortak bir yol haritası çizeceği belirtiliyor.

15 Temmuz darbe girişiminin arkasında olmakla suçlanan ABD ve AB ile ilişkileri gerilen Türkiye’nin, Rusya’yla ilişkilerini daha da güçlendireceği tahmin ediliyor.

24 Kasım 2015’te Türkiye’nin Suriye sınırında bir Rus savaş uçağını düşürmesinden sonra kopan diplomatik ve ekonomik ilişkiler, Putin’in darbe girişiminin hemen sonrasında Erdoğan’ı arayarak desteklerini sunmasıyla yeni bir dönemin kapısı aralanmış oldu.

Gerek Fethullah Gülen’in iadesi meselesinde ABD’nin tutumu gerek Almanya’nın Köln kentindeki darbe karşıtı mitingde Erdoğan’ın konuşma yapmasını engellemesi ve AB’nin diğer üye ülkelerinin darbeye karşı ikircikli tutumu nedeniyle sert eleştirilerde bulunan Erdoğan, Putin ile Ortadoğu’daki sorunların çözümü ve bölgede yeni bir enerji ortaklığı için zemin oluşturacağı bekleniyor.

Uçak krizi sonrasında Rusya’nın Türkiye vatandaşlarına vize zorunluluğu getirmesi, Türkiye mallarının ithalatını yasaklaması, Türkiye şirketlerinin Rusya’daki faaliyetlerini kısıtlaması ve Rusların Türkiye’de tatil yapmasını engellemesi Türkiye ekonomisini direk, Rusya ekonomisini de dolaylı olarak olumsuz yönde etkilemişti. Bu nedenle Erdoğan-Putin buluşmasında ekonomik ve ticari ilişkilerin ilk etapta bir yıl öncesi duruma geri döndürülmesi hedefleniyor.

Diplomatik ve ticari ilişkilerde iki ülkenin de karşılıklı adımlar atması beklenirken Türkiye, Rusya’nın atacağı ilk adımlardan birinin, vatandaşlarına uyguladığı vize şartını kaldırılması olacak. Ancak Kremlin’in vize konusunda Ankara’nın isteğine kısa vadede olumlu yanıt vermesi beklenmiyor. Zira Rusya, Türkiye’den yapılacak girişlerde güvenlik gerekçesini öne sürerek, vize şartının bir süre daha devam ettirileceğinin sinyalini veriyor. Öte yandan 10 bin civarında Rusya’da çalışan ve vizelerinin uzatılmasını bekleyen Türkiyeli işçi var.

Türkiye-Rusya arasında önümüzdeki dönemde çözülmeyi bekleyen en önemli konu başlıklarından biri de hiç kuşkusuz enerji alanındaki işbirliğinin nasıl devam edeceği. Enerji ithalatçısı olan Türkiye açısından Rusya’nın önemi büyük. Türkiye ihtiyacı olan doğalgazının yüzde 55’ini, petrolün yüzde 15’ini ve kömürün yüzde 40’ını Rusya’dan temin ediyor.

Uçak krizi sonrasında duran Mersin Akkuyu’daki Nükleer Enerji Santrali ve Rus doğalgazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya aktarılmasını öngören Türk Akımı projelerinin de tamamlanmasına dönük çalışmaların tekrar başlaması bekleniyor.

Erdoğan-Putin görüşmesinin ilk gündem maddesi her ne kadar ekonomik ilişkiler olsa da Suriye meselesinin de ayrıntılı bir şekilde konuşulacağı biliniyor.

Suriye konusunda ABD ile yaşanan sorun, Türkiye’nin mülteci geri kabul anlaşmasına karşı AB’den vize serbestisi talebinin gerçekleşmemesi, 15 Temmuz sonrasında Avrupa başkentlerindeki sessizlik; Türkiye’nin ABD, NATO ve AB’den oluşan batı ittifakı ile ilişkilerini gerdi.

Böyle bir süreçte Esed’in geleceği ve Suriye’deki savaşın sona erdirilmesine ilişkin olarak Ankara-Moskova hattında ortak bir yol haritasının nasıl oluşacağı da merak konusu. Erdoğan, Türkiye sınırında PKK-PYD kontrolündeki bir siyasi oluşuma karşı çıkıyorken, Putin ise Esed yönetimiyle yeniden diyaloga geçilmesini istiyor.

Bir başka konu ise Ankara-Kremlin arasındaki yeni dönemle beraber Türkiye-İran ilişkilerinin bundan nasıl etkileneceği… Suriye meselesi nedeniyle ilişkilerde sorun yaşayan komşu iki ülkenin, önümüzdeki süreçte ne gibi adımlar atarak yakınlaşacağı da merak ediliyor. (Fırat Aslan - İLKHA)